شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار یکی از رایج ترین پرونده های حقوقی در رابطه با کارفرما و کارگر است. به طور کلی تمامی کارفرمایان موظفند هنگام استخدام کارگران و کارمندان با آن ها قرارداد ببندند. با این وجود قرارداد می تواند مسئولیت های متعددی مانند حق بیمه را برای کارفرمایان به همراه داشته باشد. این موضوع موجب شده تا بسیاری از کارفرمایان افرادی را استخدام کنند که بدون قرارداد حاضر به همکاری با آن ها هستند. با توجه به این موضوع کارگران زیادی وجود دارند که ناچار به کار بدون قرارداد می باشند. یکی از نکات بسیار مهمی که باید بدانید این است که قرارداد شفاهی نیز از اعتبار بالایی برخوردار بوده و افرادی که قرارداد کار ندارند نیز می توانند از کارفرمای خود شکایت کنند. به همین دلیل در ادامه شما را با شرایط و مراحل شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار آشنا خواهیم کرد.
آیا می توان بدون وجود قرارداد کار از کارفرما شکایت کرد؟
یکی از مهم ترین دغدغه های افرادی که قرارداد کاری ندارند، این است که آیا می توانند برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار اقدام کنند یا خیر؟
مطابق با ماده 7 از قانون کار، قرارداد کار می تواند یک قرارداد کتبی و یا شفاهی باشد که میان کارگر و کارفرما تنظیم می گردد. مطابق با این قرارداد کارفرما موظف است در ازای خدمت خواسته شده از کارگر، حق و حقوق او را به طور کامل پرداخت نماید. با توجه به این موضوع قرارداد کار تنها قراردادی که به صورت کتبی تعیین شده باشد، نیست. به همین دلیل در صورتی که کارفرما حق و حقوق کارگر را نپردازد، کارگر می تواند از او شکایت کند.
با این وجود روند پیگیری پرونده شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار از پیچیدگی های زیادی برخوردار بوده و ممکن است زمان بر باشد. بنابراین ارائه مدارک و اسناد کامل و محکمه پسند هنگام تنظیم شکایت و پیگیری آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
شرایط لازم برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار
همانطور که گفته شد شاکیان به راحتی می توانند برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار اقدام نمایند. با این وجود بهتر است بدانید که برای شکایت از کارفرما باید شرایط لازم را داشته باشید. به همین منظور در ادامه شما را با شرایط لازم جهت شکایت از کارفرما آشنا خواهیم کرد.
- اولین و مهم ترین شرط برای رسیدگی به شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار اهلیت قانونی کارگر است. مطابق با قانون مدنی کشور، کارگر باید عاقل و بالغ باشد تا به شکایت او رسیدگی شود. در غیر این صورت قیم، ولی و یا نماینده قانونی او می تواند برای تنظیم شکایت و رسیدگی به پرونده اقدام کند.
- از طرفی رعایت شرایط ذکر شده در ماده 9 از قانون کار بسیار حائز اهمیت می باشد. مطابق با این ماده از قانون باید صحت موارد زیر به طور کامل اثبات شوند.
– موضوع قرارداد مشخص باشد.
– هیچ نوع ممنوعیت شرعی و قانونی در رابطه با اموال و یا کار طرفین قرارداد وجود نداشته باشد.
– قرارداد مشروعیت داشته باشد.
اثبات این موارد در قراردادهای شفاهی بسیار سخت و زمان بر است و به همین دلیل بوده که رسیدگی به شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار بسیار پیچیده می باشد. - باید مدارکی را به دادگاه ارائه نمود که وجود قرارداد شفاهی را اثبات می نمایند. شهادت شهود، تنظیم استشهادیه کتبی سایر همکاران، سابقه بیمه از طرف کارفرما و … از جمله مدارکی هستند که می توانند این موضوع را اثبات کنند.
- ورود و ثبت نام در سامانه روابط کار از دیگر شرایط لازم جهت برای شکایت از کارفرما می باشد.
مراحل تنظیم شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار
- برای تنظیم شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار می توان به دو صورت اقدام نمود. این روش ها عبارتند از:
تنظیم شکایت به صورت حضوری:
در این روش فرد شاکی باید مدارک لازم را برای تنظیم شکایت از کارفرما و اثبات وجود قرارداد شفاهی آماده کند. این مدارک شامل سوابق بیمه، پرینت دستگاه ثبت حضور محل کار، استشهادیه همکاران و … می باشد. سپس با به همراه داشتن مدارک به سازمان کار رفاه و تعاون مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت نماید. زمان و روز جلسه دادگاه به شاکی اعلام خواهد شد که در آن روز باید در دادگاه حاضر شود تا به شکایت او رسیدگی گردد. - شکایت از کارفرما به صورت اینترنتی:
برای شکایت از کارفرما می توان به صورت اینترنتی نیز اقدام نمود. در این صورت باید به سامانه مربوط به جوامع روابط کار مراجعه نمود. برای ورود به این سامانه با آدرس prkar.mcls.gov.ir نیاز است تا ثبت نام کرده و نام کاربری و همچنین رمز عبور خود را دریافت نمایید. پس از آن می توانید وارد سامانه شوید و شکایت خود را ثبت کنید. برای این کار باید وارد بخش خدمات شده و روی پوشه مربوط به دادخواست بدوی کلیک نمایید. سپس شکایت خود را وارد کرده و ثبت نهایی را بزنید. پیامکی از طرف اداره جامع روابط کار برای شما ارسال می گردد که نشان دهنده ثبت درخواست شما می باشد. در نهایت زمان و روز حضور در جلسه دادگاه به شما و کارفرما ابلاغ خواهد شد.
مدارک لازم برای تنظیم شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار
ارائه مدارک محکم و قابل استناد از مهم ترین مواردی می باشد که هنگام شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار باید به آن توجه داشت. این مدارک عبارتند از:
- مدارک شناسایی و هویتی کارگر
- نام کاربری و همچنین رمز عبور مربوط به سامانه روابط کار
- مدارک و اسناد تایید کننده ارتباط میان کارگر و کارفرما
- مدارک مربوط به موضوع شکایت کارگر
- مدارکی که می توانند ارتباط میان کارگر و کارفرما را تایید نمایند، شامل موارد زیر می شوند.
- پرینت مربوط به واریزی های کارفرما به حساب کارگر
- پرینت پیامک های میان طرفین دعوا
- استشهادیه همکاران
- شهادت شهود
- لیست مربوط به سوابق بیمه رد شده از طرف کارفرما
- پرینت برگه ثبت ورود و خروج کارگر از محل کار
- ارائه کارت موقت و یا دائم ورود به محل کار
- فیش حقوقی
- کارت بهداشت مورد استفاده برای حضور در محل کار
- برگه مربوط به مرخصی و یا ماموریت از طرف کارفرما
کدام مراجع به شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار رسیدگی می کنند؟
همانطور که می دانید دادگاه های حقوقی مرجع صالح برای رسیدگی به پرونده شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار هستند. با این وجود روند رسیدگی به این پرونده بسیار پیچیده بوده و به همین دلیل مراجع دیگری نیز وجود دارند که در رسیدگی به این پرونده دخالت می نمایند. این مراجع عبارتند از:
انجمن صنفی و یا شورای اسلامی کار:
در صورت وجود مشکل میان کارگر و کارفرما، در ابتدا باید برای تنظیم شکایت از کارفرما به انجمن صنفی مراجعه نمود. کارشناسان شورای اسلامی کار راه های مناسب برای سازش میان کارگر و کارفرما را مطرح می نمایند. در صورتی که مشکل میان آن ها در این انجمن برطرف شود نیازی به پیگیری بیشتر نیست، اما در صورت عدم رفع مشکل باید به مراجع بالاتر مراجعه کرد.
هیات تشخیص کار:
افرادی که مشکل آن ها در انجمن صنفی برطرف نشود به هیات تشخیص کار ارجاع داده می شوند. این مرجع به شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار و حق بیمه می پردازد. این هیات از سه راس نماینده کارگر، نماینده وزارت کار و نماینده مدیران تشکیل شده است.
هیات حل اختلاف:
اگر طرفین دعوا نسبت به رای صادره از هیات تشخیص کار اعتراض داشته باشند، هیات تجدید نظر به مشکل آن ها رسیدگی خواهد کرد. در این صورت نماینده کارگران، نماینده کارفرمایان و نماینده دولت اعتراض آن ها را بررسی کرده و رای نهایی را صادر می کنند. معمولا 15 روز کاری زمان می برد تا رای نهایی صادر شود.
مشاوره حقوقی در شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار
همانطور که در موارد فوق به آن اشاره شد، رسیدگی به شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار پیچیدگی های حقوقی بسیاری دارد. به همین دلیل است که کارگران نیاز دارند تا پیش از تنظیم شکایت و حضور در دادگاه از مشاور حقوقی کمک بگیرند. متاسفانه بسیاری از کارگران نمی توانند حق الوکاله پرداخت کنند تا وکیل به پرونده آن ها رسیدگی کند. با توجه به این موضوع مشاور حقوقی می تواند به طور موثری به کارگران کمک کند.
موسسه حقوقی یو وکیل از حرفه ای ترین و تخصصی ترین مراکز مشاوره حقوقی بوده که به صورت بیست و چهار ساعته آماده پاسخگویی به کاربران است. با توجه به این موضوع کارگران در هر جایی که هستند، می توانند برای دریافت اطلاعات بیشتر و راهنمایی دقیق تر در زمینه شکایت از کارفرما با مشاوران موسسه یو وکیل تماس بگیرند.
جمع بندی
به طور کلی باید گفت که عاقلانه ترین کار برای شروع یک همکاری، تنظیم قرارداد کار به صورت رسمی و کتبی می باشد. با این وجود مطابق با ماده 7 در قانون کار قرارداد شفاهی نیز رسمیت داشته و در صورت نیاز امکان شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار نیز وجود دارد. بنابراین کارگرانی که قصد شکایت از کارفرمای خود را دارند باید مدارک لازم را تهیه کرده تا به دادگاه ارائه نمایند. سپس می توانند با استفاده از روش های فوق برای تنظیم شکایت از کارفرما اقدام کنند.
البته نباید فراموش کرد که روند رسیدگی به پرونده شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار می تواند پیچیده و زمان بر باشد. به همین دلیل کمک گرفتن از یک وکیل حرفه ای و متخصص می تواند به کارگران کمک کند تا سریع تر به حق و حقوق خود برسند.
سوالات متداول
نداشتن قرارداد کار چه عواقبی دارد؟
ارائه مدارک و ادله کافی برای رسیدگی به جلسات دادرسی موضوع کار از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. زمانی که میان کارفرما و کارگر قرارداد رسمی تنظیم شود، کارگر به راحتی می تواند با در دست داشتن قرارداد از کارفرما شکایت کند. در صورت نبود قرارداد رسمی و کتبی اثبات موضوع شکایت سخت تر خواهد شد.
دلایل استخدام کارگر بدون قرارداد کار چیست؟
متاسفانه امروزه شاهد کارگران بسیار زیادی هستیم که بدون داشتن قرارداد کار رسمی مشغول به فعالیت می باشند. به طور کلی کارفرمایان زیادی وجود دارند که این موضوع را یکی از شرایط استخدام در نظر می گیرند. بسیاری از کارفرمایان به منظور قرار از پرداخت مالیات و حق بیمه از بستن قرارداد رسمی با کارگر اجتناب می کنند. از طرفی آن ها این موضوع را یک فرصت مناسب می دانند تا هر زمان که اراده کردند، بتوانند کارگر را اخراج کرده و شخص دیگری را استخدام نمایند. به طور کلی باید گفت که مهم ترین دلیل استخدام کارگران بدون قرارداد کار، فرار کارفرما از مسئولیت های قانونی خود می باشد.
چگونه می توان قرارداد کار شفاهی را اثبات نمود؟
برای شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار در ابتدا نیاز است تا رابطه کاری خود را با کارفرما اثبات نمایید. به همین دلیل ارائه مدارک و ادله محکمه پسند در دادگاه بسیار حائز اهمیت می باشد. از جمله مدارک محکمه پسندی هستند که در دادگاه مورد تایید قرار می گیرند، می توان به موارد زیر اشاره داشت.
– شهادت کارمندان دیگر
– ارائه فیش حقوقی
– اقرار کارفرما
– استشهادیه از کارمندان
– سوابق بیمه
– کارت تردد در محل کار
– و …
آیا استخدام بدون تنظیم قرارداد برای کارفرما مشکلی ایجاد می کند؟
بسیاری از کارفرمایان نمی دانند که عدم تنظیم قرارداد کار با کارگر می تواند مشکلات متعددی برای آن ها ایجاد کند. شاید به همین دلیل است که اکثر آن ها به دنبال کارگرانی هستند که بدون داشتن قرارداد کار با آن ها همکاری نمایند. معمولا کارفرمایان فکر می کنند که با عدم وجود قرارداد کار، کارگران نمی توانند از آن ها شکایت کنند. در صورتی که شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار نیز امکان پذیر است. در صورت اثبات موضوع شکایت کارگر، کارفرما باید علاوه بر خسارت وارده، حق بیمه و حقوق عقب مانده کارگر را نیز به طور کامل بپردازد.
هزینه تنظیم شکایت از کارفرما چقدر است؟
یکی از شایعات رایج در رابطه با شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار این است که پروسه رسیدگی به شکایت بسیار هزینه بر می باشد. به همین دلیل است که اکثر کارگران از شکایت خود صرف نظر می کنند. با توجه به این موضوع بهتر است بدانید که روند تنظیم شکایت از کارفرما هیچ گونه هزینه ای ندارد و کاملا رایگان می باشد.