اثبات جرم مزاحمت ملکی و مجازات آن

مزاحمت ملکی زمانی اتفاق می افتد که شخصی به حق مالکیت دیگران احترام نگذارد و بدون اجازه از ملکیت آن ها استفاده نماید. به طور مثال تصور کنید افرادی در یک ساختمان زندگی می کنند. هر کدام از این افراد دارای یک چهار دیواری هستند که متعلق به خودشان می باشد. برخی از فضاهای این ساختمان مانند پارکینگ، راهروها، پشت بام، حیاط و … نیز مشاع بوده و به صورت مشترک مورد استفاده قرار می گیرند. حالا اگر یکی از اعضای ساختمان بدون رضایت سایر مالکین از فضاهای مشترک برای منافع شخصی خود استفاده نماید، مزاحمت ملکی ایجاد کرده است. در این صورت سایر مالکین و ساکنین ساختمان می توانند نسبت به این موضوع اعتراض کرده و شکایت تنظیم کنند. به همین منظور در ادامه قصد داریم شما را با جرم و مجازات مزاحمت ملکی به طور کامل آشنا کنیم.

 

جرم مزاحمت ملکی چیست؟

مطابق با ماده 160 در قانون دادرسی مدنی، مزاحمت ملکی دعوایی می باشد که متصرف و یا صاحب مال غیرمنقول در جهت پیشگیری از مزاحمت شخصی دیگر نسبت به مال خود مطرح می کند. به طور کلی در قانون مجازات اسلامی اگر شخصی برای ملک شخص دیگری مزاحمت ایجاد نماید، مرتکب جرم شده است. بنابراین با توجه به نوع و شدت مزاحمت برای او مجازات تعیین می گردد. نکته قابل توجه این است که اگر جرم برای بار دوم نیز تکرار شود، علاوه بر مجازات حبس اولیه، مجدد برای او حبس تعیین می گردد.

به طور کلی احترام به حقوق دیگران در قانون از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار می باشد. به همین دلیل هر کسی که حقوق دیگران را زیر پا بگذارد، مجازات خواهد شد. از انواع رفتارهایی که نشان دهنده مزاحمت ملکی هستند، می توان به موارد زیر اشاره داشت.

• نفوذ و استفاده از حریم شخصی دیگران
• استفاده نمودن از مجوز دیگران بدون اجازه آن ها
• عدم توجه به پرداخت خسارت های وارده به حریم شخصی دیگران
• گذاشتن لوازم و وسایل در ملک دیگران بدون اجازه گرفتن از آن ها
• استفاده نمودن از پارکینگ بدون اجازه
• و …

 

مجازات تعیین شده برای مزاحمت ملکی

در ماده 690 از قانون مجازات اسلامی، اگر شخصی با اقداماتی که انجام می دهد، باعث ایجاد مزاحمت ملکی برای دیگران شود، مجرم شناخته می شود. به همین دلیل برای شخص مجرم 1 ماه الی 1 سال حبس تعیین می گردد. در صورتی که مزاحمت برای املاک شخصی ایجاد شده باشد، 15 روز الی 6 ماه حبس در نظر گرفته خواهد شد. اگر مزاحمت برای ملک های دولتی باشد، مجازات بیشتر خواهد بود. نکته قابل توجه در رابطه با میزان مجازات این افراد، مربوط به تکرار جرم است. در صورتی که شخص مجرم پس از گذراندن دوره مجازات خود، مجدد جرم اعلام شده را تکرار کند، برای او 6 ماه الی 2 سال حبس بیشتر تعیین خواهد شد.

مجازات مزاحمت ملکی قابل گذشت بوده و در صورتی که شاکی از شکایت خود صرف نظر کند، روند مجازات متوقف می شود. به طور کلی رسیدگی به این جرم تنها در صورت شکایت شاکی قابل پیگیری می باشد و اگر شخصی از مجرم شکایت نکند، به جرم او رسیدگی نخواهد شد. بر اساس قانون مجازات اسلامی جرم مزاحمت ملکی از جمله جرایم درجه 7 می باشد و به همین دلیل به طور مستقیم در دادگاه پیگیری می شود. معمولا در صورت وقوع جرم، ابتدا در دادسرا به صورت مقدماتی به جرم او رسیدگی می شود.

در رابطه با مزاحمت ملکی این موضوع متفاوت است و پرونده به دادسرا نمی رود. به همین دلیل اگر شخصی این جرم را مرتکب شده باشد، با تنظیم شکایت شاکی برای او دادگاه تشکیل می شود. در دادگاه کیفری تحقیقات اولیه انجام می گردد و در صورت اثبات جرم، جلسات دادرسی تشکیل می شوند.

راه های اثبات جرم مزاحمت ملکی

زمانی که مالک به دلیل ایجاد مزاحمت یک شخص دیگر نتواند به طور کامل از ملک خود استفاده نماید، مزاحمت ملکی اتفاق افتاده است. در این صورت مالک می تواند برای تنظیم شکایت و همچنین تهیه لایحه دفاعی کیفری اقدام نماید. بسیاری از افراد نمی دانند که دقیقا چه زمانی می توانند در این زمینه شکایت تنظیم کنند.

به طور مثال زمانی که شخصی آپارتمانی را خرید باشد که روی سند آن پارکینگ نیز لحاظ شده باشد، مالک یک جایگاه پارک در پارکینگ ساختمان است. حالا تصور کنید که شخص دیگری از اهالی ساختمان از جای پارک او استفاده می کند و یا خودروی خود را به گونه ای پارک می کند که شخص نمی تواند به درستی از پارکینگ استفاده کند. همچنین ممکن است فردی در مقابل درب پارکینگ نخاله های ساختمانی بریزد و مسیر پارکینگ را مختل نماید. در تمامی این شرایط فرد مرتکب مزاحمت ملکی شده و شخص شاکی می تواند از او شکایت کند.

البته فراموش نکنید که برای رسیدگی به جرم مزاحمت ملکی نیز باید مانند سایر جرم های حقوقی و کیفری، ادله محکمه پسند ارائه نمود. جهت اثبات این جرم شاکی باید مدارکی را ارائه نماید که موارد زیر را تایید نمایند.

• باید اثبات شود که شاکی هیچ گونه اجازه ای بابت استفاده از ملک به شخص متخلف نداده است.
• اثبات غیر قانونی بودن مزاحمت ملکی برای رسیدگی به این پرونده ضروری می باشد.
• شاکی باید اثبات نماید که در زمان بروز تخلف، ملک تحت تصرف او بوده و می توانسته به صورت شخصی از آن استفاده کند.

در صورتی که شخص شاکی بتواند موارد فوق را اثبات کند و مدارکی ارائه نماید که نشان دهنده فعل مجرمانه متهم باشند، می تواند دادگاه را به نفع خود پیش ببرد.

 

ارکان های مهم و ضروری در مزاحمت ملکی

پیش از آن که بخواهید برای جرم مزاحمت ملکی شکایت تنظیم کنید، در ابتدا نیاز است تا ارکان های مختلف این جرم را بشناسید. توجه داشته باشید که این ارکان کیفری بوده و اگر در رابطه با جرم به اثبات نرسند، به شکایت شما رسیدگی نخواهد شد و متهم نیز مجازات نمی شود. بنابراین شناخت این ارکان از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار می باشد.

• رکن مادی در جرم مزاحمت ملکی:

زمانی که جرم رخ می دهد، شخص متخلف باید کارهایی انجام داده باشد که منجر به مزاحمت برای شخص دیگر شده و با نتیجه همراه باشد. به طور کلی زمانی که جرم با عمل همراه نباشد، نمی توان به آن رسیدگی کرد. مثلا هنگامی که متهم نخاله های ساختمانی را جلوی درب پارکینگ بریزد، عمل مجرمانه انجام داده و شرایط مادی جرم را فراهم کرده است.

• رکن قانونی این جرم:

ماده 690 در قانون مجازات اسلامی، ایجاد مزاحمت ملکی جرم محسوب شده و در صورت اثبات برای آن مجازات تعیین می گردد. این موضوع نشان دهنده رکن قانونی جرم بوده و آن را در دسته جرایم کیفری قرار می دهد. با توجه به این موضوع اگر شخصی مرتکب این جرم شود، به حبس محکوم خواهد شد.

• رکن معنوی جرم مزاحمت ملکی:

از دیگر ارکان کیفری اثبات جرم مزاحمت ملکی می توان به رکن معنوی اشاره داشت. در این صورت شخص شاکی باید برای اثبات جرم رخ داده، نسبت به غیر قانونی بودن کار متهم آگاهی داشته باشد. از طرفی شاکی باید مشخص کند که عمل غیر قانونی متهم باعث آسیب رساندن به او بوده و با نیت بد همراه است.

جمع بندی

در قانون برای هر نوع مزاحمت و آزار مجازات تعیین شده تا حق کسی ناحق نشود. مزاحمت ملکی نیز از جمله جرایمی می باشد که در قانون مجازات اسلامی به آن پرداخته اند. امروزه با افزایش تعداد آپارتمان های چند طبقه و چند واحده، شکایات زیادی در رابطه با این جرم تنظیم می شوند. به طور کلی زمانی که ملکی تحت تصرف و یا مالکیت شخصی باشد و فرد دیگری بدون اجازه از آن استفاده نماید، مزاحمت ایجاد کرده است. از طرفی هر نوع عمل مجرمانه ای که باعث اختلال در استفاده از ملک تحت تصرف شود نیز جرم محسوب می شود.

در صورتی که شاکی بتواند با توجه به ارکان جرم، آن را اثبات نماید، برای فرد مجرم 1 ماه الی 1 سال حبس تعیین می گردد. نکته قابل توجه این است که شاکی می تواند از طریق حقوقی و یا کیفری از مجرم شکایت کند. به همین دلیل بهتر است پیش از تنظیم شکایت از یک وکیل حرفه ای و متخصص کمک بگیرید تا شما را راهنمایی کنند. در این صورت می توانید مدارک لازم برای رسیدگی به شکایت را تهیه نموده و احتمال موفقیت خود را در دادگاه افزایش دهید.

سوالات متداول

سوالات متعددی در رابطه با جرم مزاحمت ملکی و تعیین مجازات آن وجود دارند که مهم ترین آن ها عبارتند از:

• مزاحمت ملکی چه نوع جرمی می باشد؟ (کیفری یا حقوقی)

یکی از رایج ترین سوالاتی که در رابطه با جرم مزاحمت ملکی پرسیده می شود، این است که آیا این جرم حقوقی بوده یا کیفری می باشد؟

نکته قابل توجه این است که شرایط و اتفاقات رخ داده توسط متهم تعیین کننده نوع جرم هستند. به طور مثال در صورتی که شخصی بدون قصد قبلی و به شکل ناخواسته منجر به مزاحمت شود، جرم رخ داده حقوقی می باشد. در این صورت برای مجرم مجازات نقدی تعیین می گردد و او باید خسارت وارده را بپردازد. اگر مزاحمت رخ داده با قصد تعرض و نیت قبلی همراه باشد، جرم جنبه کیفری پیدا می کند. در این حالت مجازات مجرم مطابق با ماده 690 مجازات اسلامی 1 ماه الی 1 سال حبس خواهد بود.

• برای تنظیم شکایت در رابطه با جرم مزاحمت ملکی به کجا مراجعه کنیم؟

همانطور که گفته شد جرم مزاحمت ملکی می تواند جنبه حقوقی و یا کیفری داشته باشد. بنابراین دادگاه مورد نظر برای برگزاری جلسات دادرسی می تواند مطابق با این موضوع مشخص شود. با این وجود افرادی که قصد تنظیم شکایت از آن را دارند، باید به دفتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت نمایند. سپس شکایت آن ها به دادگاه مربوطه ارجاع می شود و متهم به دادگاه احضار می گردد.

• دادگاه صالح برای رسیدگی به پرونده مزاحمت ملکی کدام است؟

دعوای مربوط به مزاحمت ملکی از انواع دعاوی اموال غیر منقول بوده که با توجه به ماده 12 در قانون دادرسی مدنی به دادگاه محلی ارجاع می شود. بنابراین ملک در هر کجایی که واقع شده باشد، رسیدگی به شکایت مزاحمت آن نیز به دادگاه محلی نزدیک به آن سپرده می شود. شخص مالک، امانت دار ملک، مستاجر و هر شخصی که ملک تحت تصرف او می باشد، خواهان پرونده است. فردی که منجر به خسارت و یا مزاحمت برای خواهان شده باشد نیز خوانده دعوای مزاحمت ملکی می باشد.

• تفاوت میان مزاحمت ملکی و ممانعت ملکی چیست؟

یکی از بزرگترین اشتباهاتی که در رابطه با جرم مزاحمت ملکی وجود دارد، یکی دانستن آن با ممانعت ملکی است. در ممانعت ملکی فرد مجرم تمام مالکیت ملک را تحت تصرف خود درآورده است و به خواهان یا شاکی اجازه استفاده از ملک را نمی دهد. در صورتی که مزاحمت زمانی اتفاق می افتد که فرد متهم امکان دسترسی به ملک را برای شاکی مختل نموده است. بنابراین ملک را تصرف نکرده و تنها امکان استفاده از آن را تحت تاثیر قرار می دهد. به طور مثال ممانعت ملکی یعنی فردی خودروی خود را در پارکینگ شخص دیگری پارک کرده باشد. مزاحمت ملک یعنی شخصی جلوی درب پارکینک نخاله ساختمانی بریزد و ورود و خروج خودروی فرد دیگری را مختل نماید.

• چه زمانی ایجاد مزاحمت برای ملک، جرم شناخته می شود؟

یکی از مهم ترین سوالاتی که در رابطه با جرم مزاحمت ملکی پرسیده می شود، این است که چه زمانی می توان نسبت به این مزاحمت شکایت کرد. اگر مزاحمت فرد بدون قصد قبلی و تنها برای یک بار انجام شود، جرم شناخته نمی شود. بنابراین نمی توان نسبت به فعل انجام شده شکایت تنظیم نمود. در صورتی که فردی بدون قصد قبلی منجر به مزاحمت شود و چندین بار این عمل را تکرار کند و باعث خسارت شود، جرم او حقوقی بوده و باید خسارت بپردازد. زمانی که مزاحمت با قصد قبلی همراه بوده و تکرار شود، جرم حقوقی می باشد و مجرم به حبس محکوم می شود.

• حضور وکیل در پرونده مزاحمت ملکی چه اهمیتی دارد؟

برای جلوگیری از خسارت و ضرر در پرونده مزاحمت ملکی بهتر است از وکیل متخصص و مجرب کمک گرفته شود. وکلای حرفه ای در زمینه امور ملکی با تسلط بالایی که روی مسائل حقوقی و کیفری مربوط به ملک دارند، به شما کمک می کنند تا از حق خود دفاع کنید. موسسه حقوقی یو وکیل از تخصصی ترین موسسات حقوقی در زمینه امور ملکی می باشد. مشاوران و کارشناسان این موسسه به صورت 24 ساعته آماده پاسخگویی به شما هستند.